Hormon stresu i jego wpływ na organizm
Naukowcy i specjaliści podkreślają, że niewielka dawka stresu działa motywująco. To stres również pozwala przetrwać w wielu sytuacjach kryzysowych, do których organizm nie mógł się wcześniej przygotować. Jednak rosnące tempo życia i liczne obowiązki zawodowe sprawiają, że społeczeństwo w krajach rozwiniętych, w tym również w Polsce, coraz częściej skarży się na różne choroby o podłożu psychicznym, do jakich doprowadził stres. Czym jest hormon stresu i czy można skutecznie z nim walczyć?
Kortyzol nie zawsze przeszkadza
Za reakcje obronne organizmu w wielu nieoczekiwanych sytuacjach oraz podczas zagrożenia życia odpowiada hormon stresu zwany kortyzolem. Drugim hormonem stresu nazywana jest adrenalina, która pojawia się w organizmie w określonych sytuacjach, zagrażających życiu. Nieco inaczej działa kortyzol, który jest wydzielany przez korę nadnerczy dość regularnie, a w czasie doby jego poziom znacząco się waha.
Najwyższy poziom hormonu stresu obserwuje się rano. To dzięki niemu organizm jest w stanie funkcjonować i przestawić się z opcji wypoczynku na opcję działania. Kortyzol zwiększa stężenie glukozy we krwi, ale jednocześnie może osłabiać działanie układu odpornościowego. Dwa niekorzystne objawy podwyższonego stężenia kortyzolu we krwi to zatrzymywanie wody w organizmie oraz przesuwanie się tkanki tłuszczowej, prowadzące do powstania otyłości brzusznej i tzw. bawolego karku.
Stres w ciąży
Nadmierne obciążenie stresem może prowadzić do różnego rodzaju napięć psychicznych, a w skrajnych sytuacjach – także do nerwic czy chorób psychicznych. Zwykle takie schorzenia leczy się farmakologicznie, pomocna bywa także pomoc specjalistów. Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy stres w ciąży nadmierne obciąża kobietę oczekującą na swojego potomka.
Zbyt wysoki poziom kortyzolu może prowadzić nie tylko do powikłań, ale również zwiększa ryzyko poronienia czy wywołania przedwcześnie porodu. Okazuje się, że dziecko kobiety narażonej na stres w ciąży może mieć zbyt niską wagę po urodzeniu. Takie dzieci mogą być również niedotlenione oraz niedożywione, bowiem hormon stresu dodatkowo obkurcza naczynia krwionośne, uniemożliwiając dotarcie składników odżywczych przez łożysko.
Kobietom w ciąży może pomóc zmiana diety oraz suplementacja, przyjmowana zgodnie z zaleceniami lekarza. Przydatne bywają również różne formy relaksu, jak np. masaże czy ćwiczenia.
Stres w pracy
O stresie w pracy napisano już wiele. Specjaliści podkreślają, że na nadmierne obciążenie organizmu niekorzystnie wpływa zbyt duża ilość pracy i zadań zawodowych, ale również brak równowagi pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Warto jednak pamiętać, że nadmierny stres w pracy może również prowadzić do wielu chorób, przy czym część z nich nie zawsze jest kojarzona z chorobami układu nerwowego.
Chroniczne bóle głowy, także z towarzyszącym im sztywnieniem karku, problemy z układem krążenia prowadzące do chorób serca, ale również różnego rodzaju problemy z układem pokarmowym, to jedynie niewielki wycinek tego, jakie spustoszenia w organizmie może zrobić nadmierny stres, na jaki jesteśmy narażeni w pracy. Najczęściej osoby zestresowane są albo nadmiernie otyłe, albo niezwykle szczupłe, w niektórych przypadkach pacjenci cierpią na nagle pojawiające się wrzody żołądka i dwunastnicy. Nadmierne obciążenie stresem można również rozpoznać po cerze, która staje się ziemista, czemu może towarzyszyć pojawienie się trądziku.
Natomiast osoby cierpiące na różnego rodzaju bóle, zwykle usytuowane w okolicy kręgosłupa, diagnozy lekarskie powinny rozpocząć od wykluczenia stresu.